header

Van idee tot plan

Speelplaatswerkgroep
Zoek medestanders! Breng directie, leerkrachten, oudercomité, naschoolse opvang, leerlingenraad, … op de hoogte van jullie plannen en overtuig hen van het belang van een groene speelplaats/buitenruimte. Misschien is er ook een jeugdbeweging, speelpleinwerking, kinderopvang, … die de ruimte buiten de schooluren gebruikt? Kan de speelplaats op een of andere manier ook opengesteld worden als ontmoetingsruimte? Betrek dan ook buurtbewoners, een straat- of buurtcomité. Richt een speelplaatswerkgroep op. Dit kan de bestaande MOS-werkgroep zijn of een uitbreiding hiervan, met bijvoorbeeld (groot)ouders, leerlingen (zeker bij SO), buitenschoolse opvang, buurtbewoners en andere creatievelingen.

Verdeel de taken over de speelplaatswerkgroep: de financiën, communicatie, indienen van het invulformulier voor projectsteun, planning en ontwerp, coördineren van realisatie en 'werkdagen', opvolging van onderhoud en beheer, contacten met vrijwilligers en kinderen, …
Laat het thema leven op en rond de school!
Analyseer
Analyseer en inventariseer de bestaande toestand.
Hoe ziet de speelplaats er nu uit? Verhard/groen? Meet de totale oppervlakte en evt. onderdelen uit. Bekijk welke oppervlakete nodig is voor de de eisen van de hulpdiensten (brandweer, evacuatie). Zoek ook goed uit of er rioleringen of leidingen in de ondergrond zitten, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Bomen hebben immers 'doorwortelbare' grond nodig.
Welke speel- en ontmoetingskansen zijn er? Wat doen de leerlingen er vooral? Welke plekken zijn populair? Waar komt er bijna niemand? Valt bepaald gewenst/ongewenst gedrag te linken aan bepaalde plaatsen? Bevraag de leerlingen, ev. via de schoolkrant/Facebook-fanpage/Smartschool.
Inspraak

Een speelplaats creëer je niet alleen

Een groene speelplaats is teamwerk, maar wie betrek je bij je project, en hoe geef je anderen een stem? Een kleine handleiding voor een geslaagd inspraaktraject.

Begin bij de kinderen

Kinderen zijn doorgaans vragende partij voor meer uitdaging, diverse spelvormen en groen. Daarom zijn ze ook de perfecte bondgenoten voor je project. Bovendien zijn zij de belangrijkste gebruikers van een speelplaats. Als je hun kennis en spelideeën niet benut, kan de vernieuwde speelplaats voor hen slechter zijn dan tevoren. Dan staat er plots een struik op hun favoriete knikkerplek. Of komt de avontuurlijke speelheuvel er niet waarop ze stilletjes gehoopt hadden.
In het kader van het M-Decreet vind je bruikbare inspiratie over integrale toegankelijkheid voor kinderen/jongeren met beperkingen in de online infomap van de Vlaamse Dienst voor Speelpleinwerking.

Vergeet niemand

Naast kinderen, de directie(s) en leerkrachten betrek je het best ook ouders en het onderhouds- en poetspersoneel bij je project. Nodig van bij het begin de veiligheidscoördinator uit zodat hij/zij mee is met jullie verhaal. Laat jullie ideeën zien, staaf met voorbeelden (foto's) van andere scholen. Vergeet ook niet de andere mensen en organisaties die van de speelplaats gebruik kunnen maken: de voor- en naschoolse opvang, een speelpleinwerking of vakantiekamp, een buurtwerking, buurtkinderen, ... Hun inbreng vroeg in het proces zal de uitvoering vergemakkelijken en je een hoop gedoe achteraf besparen. Als je ze enthousiast kan maken, zullen ze bovendien misschien mee de handen uit de mouwen steken. Bekijk het dus breed: wie gebruikt de plek nu, en wie wil je dat er in de toekomst gebruik van gaat maken?

Out-of-the-box maar realistisch

Vertrek bij alle inspraak vanuit een uitdagende visie op groen en spelen. Probeer out-of-the-box te denken door andere projecten te bezoeken en ervaringen uit te wisselen. Zo kan je ook heel wat bezorgdheden rond netheid, onderhoud, veiligheid of aansprakelijkheid wegnemen of voorkomen. Negeer bezorgdheden en tegenstand niet, maar probeer er praktische gezond-verstand-oplossingen voor te vinden, zonder het ideaal uit het oog te verliezen. Een goede visie waarin iedereen zich herkent, biedt houvast.

Aan de slag

Online is er heel wat materiaal te vinden om inspraak met kinderen en volwassenen op te zetten:
  • 'Picto-play', een creatieve inspraakmethode van Kind & Samenleving om kinderen en volwassenen speelplekken te laten ontwerpen
  • De fotoalbums van de 'Ideeënkoffer' van Springzaad
  • In de publicatie van het project 'Speelgroen' van het Departement LNE vind je inspraaktechnieken waarop je je kan inspireren.
Meer lezen en plekken bezoeken:
Verzamel ideeën
Vraag leerlingen naar hun droomspeelplaats. Gebruik beelden uit de fotokoffertjes om een kader van mogelijkheden te schetsen. Vraag daarbij eerst wàt ze willen spelen/doen, en ga van daaruit op zoek naar hoe de speelplaats er uit kan zien. Organiseer ideeënsessies in de klas, in de leerlingenraad of over de middag. Neem interviews af. Laat leerlingen collages maken, bouw maquettes, teken bovenop foto's van de huidige toestand jouw dromen in, of ga met leerlingen mogelijkheden visualiseren op de speelplaats. Bruikbare methodieken en tips vind je op de website onder 'Laat kinderen meedromen'.

Laat ook leerkrachten, directie, oudercomité, naschoolse opvang e.d. hun ideeën spuien.

Nodig van bij het begin de veiligheidscoördinator uit zodat hij/zij mee is met jullie verhaal. Laat jullie ideeën zien, staaf met voorbeelden (foto's) van andere scholen.

Breng het speelplaatsteam samen en visualiseer hoe een groene speelplaats er uit kan zien (gebruik hiervoor bvb. onze groene_schoolspeelplaatsen.ppt of bekijk de powerpoint 'Inspiratie voor je groene speelplaats').

Ook in deze fase kan de MOS-begeleider jullie werkgroep ondersteunen met heel wat tips, schoolvoorbeelden, methodieken, …. Bvb. over hoe je ook anderen dan de leden van de werkgroep eigenaarschap kan geven en er voor kan zorgen dat de vergroening ook iets van hen wordt.

Breng nu samen àlle toekomstdromen in kaart en zoek een consensus. Leg de ideeën naast jullie visie: klopt het plaatje? Wat mist er? Waar liggen de prioriteiten? Wat is realistisch?

Een 'krijtjesploeg' kan enkele voorstellen rechtstreeks op de grijze betontegels van de speelplaats uittekenen en eventueel een 'rondleiding' geven voor geïnteresseerde leerlingen, ouders, leerkrachten, onderhoudspersoneel. Maak een schets van de nieuwe speelplaats en bekijk hoe deze een optimale ontmoetingsplaats met veel beweegplezier en groene leer- en speelwaarde kan worden. Check je ideeënschets met het 'buizenplan' (rioleringen) voor je verder gaat met uitwerken en ontwerpen. Anders kan je mooie ontwerp misschien rechtstreeks de vuilnisbak in, omdat je op een leiding botst...